Er is nogal wat om te doen, om het vrouw-zijn. Het is ook wat. De helft van der wereldbevolking is het. Vrouw-zijn heeft zo z'n voordelen, zo word ik elke maand weer uitgedaagd om iets van mezelf los te laten, dat doet veel pijn maar geeft me ook inzicht in wie ik ben. De mooiste reis die ik me kan bedenken, al vind ik het heel spannend om daarover naar buiten te treden. Steeds beter krijg gevoel voor wie ik ben, en ervaar ik in de wereld ook dat het vrouw-zijn, Zij, Moeder Aarde niet op waarde wordt geschat. Samen voldoende om er een boek over vol te schrijven, maar nu beperk ik me tot enkele aantekeningen.
Alles wat ik doe, wat veel vrouwen doen, is vaak vrijwel onzichtbaar. Ik heb in het onzichtbare wel in omgevingen die door mannen zijn gecreëerd gewerkt. Omgevingen waarin inkomen afhankelijk is van productie, of een afgeleide daarvan - in plaats van mens-zijn. Ik kan er niet meer in werken, want daarin werken maakt me ziek, depressief, ongelukkig. Ziek zijn is voor mij vaak een teken dat ik mijn hart niet volg. Wat ik goed kan, is niet te meten. Dikke pech voor mij dat we leven in een wereld waarin wat meetbaar is, betaald wordt. Waarderen van dat wat niet meetbaar is, vinden we donders moeilijk: je ziet dat bijvoorbeeld terug in kunst en cultuur, de zorg en het onderwijs. (Ook een hoofdstuk waard)
Nu voel ik me ten opzichte van de wereld en zoals die is ingericht vaak vervreemd. Ik heb me daarom ook teruggetrokken. Niet verbitterd, want ik vind levensgeluk in natuur, muziek en het schilderen en de mensen om me heen. Ik zou graag in een wereld willen wonen waarin elke vrouw, met haar eigen kwaliteiten niet financieel, spiritueel en seksueel afhankelijk is van één man of door mannen geschapen systemen, opdat elke vrouw zelfstandig en vrij in de wereld kan bewegen en werken. Dat is nu niet het geval, en het is een lange weg om daar te komen. De structuren zijn er (nog) niet naar - denk aan organisatie opbouw, overheid, bedrijfsleven, onderwijs, kerk, man/vrouw verhoudingen.
De maatschappij heeft, wij hebben bovendien eeuwen lang seksuele waarden geïntegreerd op alle fronten. Die waarden zijn ver weg van onze menselijke natuur en het ideaalplaatje van het huwelijk - het ideaal sinds Abraham- wordt ons voorgeschoteld in alles om ons heen: zoals in de huizen die we bouwen, de series die mijn dochters kijken en de vraag aan meiden of ze al een vriendje hebben. We laten de liefde niet vrij stromen zolang we elkaar in tijd willen vasthouden of, nog erger, bezitten. Dit laat me zien er tot nu toe weinig sprake is van echte emancipatie. Het stemt me ook treurig als ik sommige mannen over vrouwen hoor praten of schrijven. Ik vraag me ook af wat we daadwerkelijk weten van de geschiedenis van man/vrouw verhoudingen en menstruatie, wat het betekent en losmaakt, getuige de verantwoording die ik bij mijn maandelijkse afwezigheid moest afleggen in de tijd dat ik in loondienst was. (Ja menstruatie is op zichzelf ook een hoofdstuk waard.) Ik noemde net een paar voorbeelden van ons (historische) besef van de ontstaansgeschiedenis en ons denken over man-vrouw verhoudingen, maar ik wil niet in de geschiedenis blijven hangen, liever ga ik verder met waar ik naar streef. In het besef dat alles wat stuk is niet vandaag of morgen of misschien wel nooit geheeld zal zijn, maar het geeft mij in elk geval een levensrichting.
Ik ga voor een wereld waarin een vrouw vrij is te voelen en te handelen op basis van haar eigen kracht, waar een vrouw op geen enkel vlak nog op basis van patriarchale denkpatronen iets wordt gevraagd, en waar man-zijn en vrouw-zijn gelijkwaardig wordt gewaardeerd in elke denkbare relatie (familie, vrienden, organisaties, overheid etc.) inclusief de vrijheid en verantwoordelijkheid die daarbij hoort. Een wereld waarin we doen wat goed is voor onszelf en iedereen, waar geen ruimte is voor metoo ervaringen, zowel geestelijk als lichamelijk niet. Ik ga voor een wereld waar liefde stroomt, waar het normaal is om lichamelijke affectie (knuffel, kus) te tonen wanneer dat voor beide goed voelt. Ik ga voor een wereld die vrouwenkracht, zowel geestelijk als lichamelijk waardeert en waar we samenwerken omwille van mens, aarde en betekenis (i.p.v. van roof, rijkdom en succes).* Ik voel me in m'n streven steeds vaker gelukkig niet alleen. Zo leer ik steeds meer vrouwen (en mannen) kennen die streven naar een andere inrichting van onze manier van samenleven op onze mooie wereld. En inspirerende voorbeelden zijn er gelukkig ook, zoals de mensen om mij heen en mensen als Simone de Beauvoir, Edith Stein en Madonna die een grote rol spelen in de bewustwording van mij en velen, zoals Madonna in deze speech https://youtu.be/c6Xgbh2E0NM en de speech van Oprah Winfrey van afgelopen weekend deed me ook goed https://youtu.be/fN5HV79_8B8.
De afgelopen 100 jaar is er ietsiepietsie verandert in de positie van vrouwen, maar voor mij veel te weinig om nu genoegen mee te nemen. Ik ben in deze dagen ook onverminderd optimistisch, de lente wordt immers verwekt in de herfst en het licht heeft het donker nodig om zichzelf te openbaren. Met alle liefde omarm ik dan ook deze en de nieuwe tijd, het brengt ons heil en zegen.
Wil je meer lezen over hoe je ook tegen werk kunt aankijken, lees dan Werk en Zingeving, van succes naar betekenis, van Heidi Jansen, Uitgeverij Bries
geschreven: 10 januari 2018