Voor een boek vanwege het project Artist in Space, had ik recent een tekstje aangeleverd over mezelf. Daarin had ik geschreven dat ik in
Valthermond geboren ben. Niet in het Drentse Valthermond, maar gewoon in Valthermond. De redacteur van het boek heeft er Drentse voor gezet. Dat doen ze vaker, bij een plaats in Drenthe. Ik weet
niet waarom dat is. En eerst dacht ik. Nou toe maar. Maar er bleef wat hangen.
Ik dacht misschien omdat Drenthe in de beeldvorming veelal het land van de hunebedden, de bossen, de oude boerderijtjes en de brinken is. Oerprovincie Drenthe gaat veelal over De HunebedHighway, Weldadig Veenhuizen, Donker Dwingelderveld. Marketing Drenthe heeft het volgens mij nooit over dat afgegraven gat aan de andere kant van De Hondsrug waar nu grote windturbines staan en één keer in de veertig jaar iemand ontsnapt.
Maar dat is het niet alleen, ik moet verder terug in de tijd. Mijn voorouders kwamen via Duitsland, Bargercompascuum, Onstwedde Valthermond binnen. De veengrond aan de mond van Valthe (Drenthe) kwam zo'n 175 jaar geleden aan snee. Van Musselkanaalse kant, want daar lag al een kanaal richting de stad Groningen. Noodzakelijk voor het afvoeren van de grond. Dat Valthermond in Drenthe ligt is een kwestie van landverdeling onder de vroegere markegenoten van Drenthe en Groningen. Een kwestie van economie, geld dus.
In Valthermond werd vanwege de afkomst van de eerste inwoners geen zanddrents gepraat, maar meer Gronings. Veenkoloniaals. Door een allergaartje van voornamelijk uit het noorden afkomstige boeren, gelukszoekers en armoedzaaiers. Lang geleden op de vlucht voor de bIsschop van Munster. Een nomadenvolk, en zeg gerust ook slaven. Mijn voorouders, veenarbeiders kwamen ook die kanten weg. Zo bekeken ben ik geïmporteerd, in Drenthe.
In Valthermond was toen ik er woonde voor mij weinig te beleven. Op school was ik een buitenbeentje. Gepest, buitengesloten en voelde me ook vaak alleen. Thuis waren we meer georienteerd op Musselkanaal (Groningen) dan op De Hondsrug en Emmen (Drenthe). In Musselkanaal woonde ook familie waar we geregeld kwamen. Valthermond was voor mij dus veel meer Groningen dan Drenthe. En nog steeds staat de geur van zompig veengrond me meer aan dan de droge lucht van zandgrond. Mijn orientatie veranderde wat toen ik in Emmen naar de middelbare school ging. Een katholieke school. Dat was voor mij van belang. Het RSG in Ter Apel (Groningen) was voor heidenen, dus daar kon ik in mijn beleving niet heen. Na de middelbare school ben ik uit Valthermond vertrokken naar Groningen stad. Om te gaan studeren, en tot leven te komen.
Na een tijd in het midden van het land te hebben gewoond heeft het land van de ruimte en de vergezichten me na veertien jaar teruggeroepen. Nu woon ik aan de andere kant van Emmen. In Dalerveen. Drenthe. Ik weet niet wat 'Drentse' is. Voor Dalerveners kom ik van buiten. Zo bekeken hoor ik nergens bij. Het Drentse land is nooit van mij geweest. Ik ben overal import. En nergens meer thuis dan hier.
