Vanavond was ik bij Nij Begun in Delfzijl. Een avond waar aan de hand van twee sprekers de betrokkenheid van inwoners bij de nieuwe sociale agenda werd gevraagd. Er is geld te verdelen in Groningen en Noord Drenthe.*
De eerste spreker liet zien hoe ze in Rotterdam Zuid er voor zorgen dat iedereen mee gaat doen met het leven. Het is een ingewikkeld gemaakt meerjarenplan, dat voor de nodige bureaucratische werkgelegenheid zorgt. Marco Pastores is er trots op; thuis alles op orde maken, kinderen meer uren naar school, ze al op jonge leeftijd vragen wie ze zijn en wat ze willen worden, ouders allemaal werken. Zorgen dat het dagelijks leven beter wordt. Geld van zijn meerjarenplan gaat met name naar scholen en werkgevers. Die moeten het doen, zij zijn in de lead. Verder gaan in Zuid oude huizen plat, zodat er voor een ander segment kan worden gebouwd, met andere prijzen die de huidige bewoners niet kunnen betalen en waardoor de 'laagopgeleiden' (zijn woord) vanzelf vertrekken en er aan bijdraagt als programmateam je doelstellingen haalt. Ik chargeer. Mijn excuses. Het komt voort uit mijn groningse irritatie rond ideologieën die in de mooie woorden van deze politicus/adviseur bij mij doorklinken, en misschien ook door mijn aangeboren wantrouwen van mannen in pakken die met maakbaarheidsgedachten me die indruk geven dat een mens een circusaap is die je een kunstje kunt leren, en die succes zal hebben als hij/zij zichzelf in de door hem/haar gewenste positie brengt.
En hoewel de omgang met armoede overal in Nederland zijn gelijkenissen kent is Groningen geen Rotterdam Zuid, en gaat Grunn het anders doen, uiteraard. Groningen is een krimpregio, dat betekent dat de sociale voorzieningen door minder mensen op poten worden gehouden, dat dit steeds verder onder druk komt te staan, en dat je verder moet reizen om naar school te gaan of boodschappen te doen, en dat openbaar vervoer grotendeels is wegbezuinigd. Dat betekent nog al wat, sociaal gezien. Stress, het woord viel niet één keer. maar zong zacht maar hoorbaar door de avond heen.
Er is danook veel werk aan de winkel voor de scholen, niet alleen in het monitoren van de psychosociale kant van leerlingen maar op het punt het aanbieden van passende praktische opleidingen, bij voorkeur in kleine klassen. De tweede spreker, Tialda Haartsen van de RuG, kwam met een interessante analyse over leefbaarheid op het platteland, met name Groningen die aansloot bij de beleving van de zaal. Dat de gemeenschapszin onder druk staat. Burgerinitiatieven vragen op lange termijn veel van mensen. Ze sprak over het belang van dorpshuizen, verenigingen en noaberschap, en betaalbare huurwoningen. Supermarkten die verder weg zijn, over steeds minder scholen en meer schooluitval. Vergrijzing. Weinig banen. Er zijn hier in verhouding ook veel praktische mensen, zonder diploma. Kansenongelijkheid en uitzichtloosheid te over. Tel daar het niet gehoord en gezien worden door Den Haag bij op en je ziet de voedingsbodem voor extreem rechts. PVV haalde hier heel veel stemmen. Dat laatste is mijn aanvulling.
Tialda toonde een aantal staatjes over kansenongelijkheid. Eentje viel me op. Het gaat over de onderschatting en overschatting van het niveau van 12 jarige kinderen in Nederland per regio. Uit het staatje valt te lezen dat in de gebieden waar in Nederland minder kansen zijn, op persoonlijk niveau mensen ook op vroege leeftijd worden ondergewaardeerd, en in gebieden waar meer kansen zijn, jonge mensen worden overgewaardeerd. Dit geeft te denken over het denken over menselijk succes en falen.
Vanuit de zaal kwamen er verder goede ideeën; oude mechanismen zien en doorbreken, het anders doen dan de vorige keer. Zonder bureaucratie werken aub. Geef gewoon geld aan de mensen die het hardst nodig hebben. Laat onze club bestaan. Koppel gebiedsregisseurs en opbouwwerkers aan elkaar. Wij organiseren al jaren vrijwilliger, betaal ons eens voor wat we doen voor onze gemeenschap. Kijk eens naar de psychische problemen waar wij mee te maken hebben door de aardbevingen en trage en oneerlijke processen. Zorg voor een rechtvaardige verdeling van geld. Kijk wat elk dorp nodig heeft. Ga met jongeren praten want het is hun toekomst. Kijk wat er wel is.
Ik dacht even terug aan het Gronings volklied van Geert Teis waar de avond mee begon. Zo'n 100 jaar geleden geschreven om Groningers iets van trots te laten voelen.
Soms is een lied niet genoeg, soms moet er iets gebeuren aan de onevenredige verdeling van middelen in dit land, gewoon omdat asociaal beleid dorpsgemeenschappen en mensen klem zet. Nu is er een meerjarenpotje om iets aan die onevenredigheid te doen. Een beetje, en voorlopig genoeg om een bevolkingsopstand te voorkomen.
Henk Nijboer, de kwartiermaker liet weten iedereen in de zaal te hebben gehoord. Zonder toezeggingen te doen uiteraard, want dat moet eerst met de nodige toetsingskaders worden omlijst. En voor dat die er zijn wil hij eerst met iedereen praten, waarna hij het geld definitief bestemd. Enfin, er is werk te doen in Groningen en ik ben benieuwd naar het vervolg van Nij Begun.
De prioriteiten van Nij Begun vind je hier: https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2024/01/22/uitvoering-50-maatregelen-nij-begun-prioriteit-voor-2024
*
De gemeentes in Noord Drenthe worden denk ik stiekem door Groningen ingepolderd, het was mij in elk geval niet helemaal helder wat Noord Drenthe te maken heeft met deze pot geld.... of het moet om de gevolgen van de gasopslag bij Langelo zijn, waar Margreet de Boer eerst voor ging liggen en later toch mee instemde.