Wat het nou geweest is? Die toestand van mij afgelopen zomer. Toen ik een bak liefde over me heen kreeg. Niet normaal. Ik kan kan het niet goed uitleggen. Het was overdreven gewoon, en ik was niet alleen. Wat het was, weet ik nog steeds niet, maar dat het er was, daar ben ik zeker van. Denk ik. Ik word nu maanden later nog steeds blij van als ik er aan terugdenk. Wat een genade.
Maar wat het dan wel was? Daar ben ik naar op zoek. En nu dacht ik dat ik wist wat liefde is, maar ik zat er vast naast. Om een beetje gevoel te krijgen bij wat ik heb beleefd van 't zomer lees ik Geestelijk Hooglied van Juan de la Cruz (16e eeuw) weer. Het geeft aardig aan wat ik ervaren heb en ik volg een theologische verdiepingscursus Niet-Weten over en met teksten van Therese van Lisieux (19e eeuw). Ook om te leren over hoe zij haar ervaringen heeft opgeschreven en geïnterpreteerd. Het geeft structuur aan mijn denken, want wat is nou wat ik gevoeld heb is dat zoiets als Therese heeft ervaren? Of heb ik mezelf gewoon voor de gek gehad? Wie of wat schept onze werkelijkheid...
Enfin, in de colleges gaan we in op het begrip liefde. Smullen dus, zou je zeggen, maar niks is minder waar. Wat is toch die liefde? hoor ik Alex Roeka zingen. Is het sterk als de dood? Of sterker? Liefde doet pijn, dat wisten de oude Grieken al. Eros. Het leidt alleen maar tot verdriet. Liefde, nee daar ga je aan kapot.
Nee dan liever het christelijke begrip van liefde, Agape. Moederliefde én het vervulde verlangen, van de verrezen Christus die een weg heeft gebaand naar de hemel, zeggen ze dan. 1 Korinthen 13. Wat je dus niet mag verwarren met Philia of Eros. En met name met Eros doen we dat massaal. 1 Korinthen 13 wordt bijvoorbeeld vaak gelezen bij huwelijken, maar als je kijkt naar de omstandigheid waarin die tekst tot stand is gekomen- Paulus die zich richt tot de eerste christenen- dan mag je dat niet zo zien. We maken er een potje van. Van de liefde. Tot overmaat van ramp wordt het christelijke Agape ook geerotiseerd. Het onvervulde verlangen kreeg in de geschiedenis zijn plek in het vervulde verlangen.
Ik leer hoe lijden en liefde in het christendom met elkaar op een vreemde manier met elkaar verweven zijn geraakt. En beide hebben uiteraard invloed op onze manier van denken over liefde. Nee dat willen de meeste mensen niet. Maar je kunt de kerk wel verlaten maar de kerk verlaat ons niet. Het Grieks-Joods-Christelijk denken zit in onze cultuur, in onze taal, in onze manier van denken en doen.
Terug dus naar het college over liefde. Romantische boel toch dat Hooglied. Waar Juan de la Cruz naar verwijst en Therese van Lisieux ook. Hooglied is het belangrijkste geschrift in christendom hoor ik in de les, maar niet het eerste dat je moet lezen als je het wilt begrijpen. (En nee je moet ook niet beginnen bij Genesis; als dan toch wilt beginnen met lezen doe dat dan met de brieven van Paulus zou'k zeggen, en daarna de evangelieboeken, dan kun je daarna het Eerste Testament in duiken). En ik leer dat de structuur van het Griekse Eros ook in het boek Hooglied zit.
Ik snap ondertussen geen donder meer van de liefde, maar misschien is dat ook de bedoeling, dat ik het houd bij Niet-Weten. Ik schrijf het hier ook veel te kort door de bocht op. Ik ben er dus nog niet klaar mee ook, met dat mysterie.
❤️